Wie wind zaait

Het verhaal

WIE WIND ZAAIT is een mix van theater, muziek en spektakel over de overstromingsramp van 1916. Centraal staat het hartverscheurende verhaal van Anna Bakker, die de ramp nog als kind heeft meegemaakt. Onvoorspelbare weergoden dreigen opnieuw een storm te ontketenen.

Aan het begin van de voorstelling woont Anna als erelid het concert bij van de Waterlandse Harmonie t.g.v. het 110-jarig jubileum van het orkest en ‘100 jaar droge voeten in Waterland’. Op het programma staat o.a. de ‘Vierwindensymfonie’ uit 1916. Als het ‘Noordenwind-deel’ klinkt, roept dit onvermoede krachten op uit het verleden. We zien de (mythologische) Vierwindengrot en horen de onheilspellende lach van Boréas, de god van de noordenwind. Na zich 100 jaar koest te hebben gehouden wil hij weer eens flink tekeer gaan in Waterland. Aeolus, de ‘bewaarder van de winden’, beveelt twee ‘halfgoden’ (de oude, ervaren Memento en de nog jonge Carpo) af te dalen en de Waterlanders te waarschuwen voor een herhaling van de ramp uit 1916.

De lotgevallen van Anna (vrij naar een waargebeurd verhaal) worden uitgebeeld in korte scènes die deel uitmaken van een flashback naar 1916 (tot de pauze). Haar traumatische verhaal wordt verweven met conflicten en andere gebeurtenissen in Waterland ten tijde van de ramp. De twee halfgoden leveren commentaar, soms serieus, soms ironisch.

Het spelen van de Vierwindensymfonie uit 1916, maar nu in een modern 2016-arrangement aan het eind van de voorstelling, blijkt ‘de goden verzoeken’ te zijn: als het Noordenwind-deel wederom klinkt, barst Boréas los… Er steekt een storm op, het water stijgt, aan 100 jaar droge voeten komt een eind… En wat gebeurt er met Anna?

De Waterlandse Vloed van 1916

We kunnen het ons bijna niet meer voorstellen, maar in 1916 lagen dorpen als Durgerdam en Schellingwoude aan zee, de Zuiderzee wel te verstaan. Overstromingen kwamen wel vaker voor, maar de Waterlandse Vloed van 1916 had een ongekende omvang. Op Marken verdronken 16 mensen, duizenden stuks vee kwamen om, de materiële schade was gigantisch, 17.000 hectare land kwam onder water te staan. Het duurde tot april 1916 voor dit water weer verdwenen was. Deze watersnoodramp leidde dan ook de afsluiting van de Zuiderzee (nu het IJsselmeer) door de Afsluitdijk. Dat wij inmiddels 100 jaar droge voeten hebben spreekt niet vanzelf. Toch is het begrip veiligheid voor de meeste inwoners van Waterland een abstractie geworden. De ramp van 1916 heeft een plaats gekregen in het collectief geheugen van Waterland, nieuwe bewoners hebben er echter nauwelijks weet van. Wie Wind Zaait zal hierin verandering brengen.

In 2016 speelt de vraag van de veiligheid opnieuw, de zeespiegel stijgt, het klimaat verandert, zijn we nog veilig in de polder?